STUDENTJOB BLOG

mindfulness studenten

Studenten ervaren tegenwoordig veel stress en de prestatiedruk bij studenten is hoog. ‘Hoe ga ik dit tentamen halen?’ ‘Presteren mijn studiegenoten niet veel beter?’ ‘Hoe gaat het me ooit lukken om die grote scriptie te schrijven?’ Zijn dit gedachten die jij herkent? Dan ervaar je als student vast soms veel stress. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, een gezonde dosis spanning houdt ons scherp en bevordert onze prestaties. Maar, als het de overhand gaat nemen en je nog moeilijk kunt ontspannen, is er toch echt meer aan de hand. De oorzaken van stress onder studenten en wat het precies met je lijf doet, hebben we in deze blog al besproken.

Deze blog gaat over hoe je als student met stress omgaat, oftewel: stressmanagement. Stressmanagement is een duur woord voor hoe je dealt met stress: hoe je stress managed. Dus: wat kan je allemaal doen om ervoor te zorgen dat stress je niet gaat overheersen en beheersen? We bespreken een specifieke stressmanagement methode voor studenten, die mindfulness wordt genoemd. Waarschijnlijk hebben de meeste van jullie als student wel eens van mindfulness gehoord, maar goede kans dat je het nog nooit zelf geprobeerd hebt. Dan is het hoog tijd om als student kennis te maken met mindfulness, wat het kan wel degelijk een enorm positieve impact op je leven hebben. Are you ready?

Wat is mindfulness voor studenten?

Om te kunnen begrijpen wat mindfulness voor jongeren, en studenten in het bijzonder, kan betekenen, moeten we eerst een duik nemen in de ontstaansgeschiedenis. Mindfulness is een meditatietechniek die in de jaren zeventig haar intrede deed in het Westen in de vorm van de training Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR). Deze techniek richt zich op het leven met aandacht, en wordt vaak beschreven als ‘het bewust aandacht geven aan het moment, zonder hierover te oordelen’ (Kabat-Zinn).

Zweverig, of tóch niet?

Misschien denk je nu als student: ‘dat mindfulness klinkt wel heel zweverig’. Maar, laten we het eens omdraaien met de volgende gewaagde stelling: leven ‘normale’ mensen niet juist in een zweverige wereld? Herken jij bij jezelf dat je veel in je hoofd zit? Dat er continu allerlei gedachten door je hoofd gaan en dat je steeds weer bepaalde beelden creëert? Je bent zeker niet de enige. Uit onderzoek is gebleken dat mensen zo’n veertig- tot zestigduizend gedachten per dag hebben. Daar schrik je van, of niet?

Leven in het verleden of in de toekomst

Veel mensen leven niet in hun leven, maar in hun hoofd. Ze zijn voortdurend bezig met gedachten, en dan meestal gedachten over het verleden of over de toekomst. ‘Hoe had mijn leven eruit gezien als ik een andere studie had gekozen?’ ‘Had ik toen maar niet dat of dat gedaan, dan had ik nu nog een relatie gehad met hem of haar.’ En ga zo maar door. Het zijn allemaal gedachten die gaan over ‘een andere wereld’, iets dat was of nog niet is, maar niet over de ‘wereld van nu’, niet over wat is. En dat is precies wat je als student van mindfulness kan leren.

Hoe gaat mindfulness mij als student helpen?

Nu vraag jij je misschien af: oké leuk al deze inzichten, maar wat moet ik hier als student mee? Hoe kan mindfulness mij helpen om de stress, die ik als student ervaar, te verminderen? Nou, door het volgende: stress gaat altijd over iets uit het verleden of iets in de toekomst. Het klinkt misschien raar, maar eigenlijk kan je geen stress ervaren in het nu. In ieder geval niet als je écht in het nu zit. Misschien zit je in een moeilijke situatie, dat kan natuurlijk, ook in het nu, maar dat betekent niet dat je daar stress door moet ervaren.

Eckhart Tolle over problemen

Eckhart Tolle, een guru op het gebied van leven in het nu (check zijn boek ‘De kracht van het nu’ eens, die is echt te gek), zei eens: er zijn geen problemen. Iets wordt pas een probleem in je eigen hoofd, als je uit het nu treedt en niet meer in vol bewustzijn naar de situatie kunt kijken. Misschien herken je wel dat je zelf veel in problemen denkt. Het komende tentamen is een probleem, die grote paper is een probleem, het halen van mijn BSA is een probleem, etc. Dat het moeilijke situaties kunnen zijn, zal niemand ontkennen, maar dat het ‘problemen’ zijn en dat je daardoor als student veel stress ervaart, heeft vooral te maken met hoe jij het zelf in je hoofd benadert.

Leven in een wereld die niet echt is

Dus, om terug te komen op de stelling: ‘normale’ mensen zijn zweverig. Mensen die de hele dag in hun hoofd leven en alsmaar rondlopen met die zestig duizend gedachten (en ze bovendien ook niet los kunnen laten), leven eigenlijk continu in een zweverige droomwereld, een wereld die helemaal niet echt is. Mindfulness voor studenten is dus misschien wel helemaal niet zo vaag als het lijkt.

Mindfulness voor studenten: de bodyscan

Laten we eens verder op verkenning gaan. Mindfulness wordt dus omschreven als ‘het bewust aandacht geven aan het moment, zonder hierover te oordelen’. Maar, hoe doe je dat dan? Mindfulness als student beoefenen doe je door jezelf te trainen. En dan voornamelijk trainen in de vorm van meditatie oefeningen. Het gaat er bij mindfulness om dat je je als student steeds bewuster wordt van het nu en alles dat je daarin ervaart, zonder daar weer over na te gaan denken.

Boeddhistische meditatietechnieken

Inmiddels zijn er in het Westen, gebaseerd op meditatietechnieken afkomstig uit het Boeddhisme, verschillende trainingsmethoden bedacht die ervoor kunnen zorgen dat jij als student beter wordt in mindfulness. Een hele bekende, die ook jij als student als mindfulness oefening kan toepassen, is de bodyscan. Bij de bodyscan volg je, meestal zittend op een stoel, instructies die zijn opgenomen door iemand (tegenwoordig gebruiken de meeste mensen een app hiervoor).

De instructies bestaan uit het ‘volgen’ van je lichaam, letterlijk van top tot teen. En met volgen bedoelen we ‘het bewust ervaren van’. Je begint bij deze mindfulness oefening voor studenten bijvoorbeeld bij het ervaren van je handen. Liggen ze op je benen of niet? Hoe voelt dat? Kun jij je verschillende vingers één voor één ervaren en voelen? En ga zo maar door. Op deze manier ga je je hele lichaam af en blijf je steeds een aantal seconden bij een lichaamsdeel stilstaan. Je zal al snel ervaren hoe waardevol deze mindfulness oefening voor jou als student kan zijn.

mindfulness studenten

Wat leer ik als student door de mindfulness bodyscan?

Misschien denk je nu: gaat deze vorm van mindfulness mij als student echt helpen? Maar, het is waarschijnlijk veel nuchterder en logischer dan je zou verwachten. Door als student de mindfulness bodyscan te doen leer je meerdere dingen. Allereerst vergroot je je bewustzijn, door heel bewust elk deel van je lichaam af te gaan. Bewustzijn dat in het Boeddhisme een centrale rol speelt. Eckhart Tolle noemt het zelfs ‘het licht waarin alle problemen vervagen’.

Daarnaast kom je, door de mindfulness bodyscan als student te doen, meer in contact met je lichaam. En dat moet ook zeker niet als een overbodige luxe gezien worden. Alle stress die jij als student ervaart begint in je lichaam. Je lichaam liegt nooit, wat je voelt in je lijf is wat er aan de hand is. Terwijl je hoofd allerlei kanten op kan gaan en dingen kan bedenken die totaal niet in de realiteit staan. In je leven uitgaan van je lichaam, is dus een hele wijze raad en daar kan mindfulness jou als student heel goed bij helpen. Heel praktisch gezien: als jij stress die je als student hebt snel kan traceren, omdat je heel bewust bent van alles dat zich in je lijf afspeelt, kan je ook sneller ingrijpen. De meeste gevallen van een burn-out, ontstaan bij studenten doordat ze niet eens voelen of doorhebben dat ze zo onder stress staan. Laat staan dat ze ernaar handelen en ervoor zorgen dat de stress minder wordt. Wordt als student een meester in mindfulness, en je zult ook dit masteren.

Train je geest met de mindfulness bodyscan voor studenten

Een ander belangrijk en leerzaam element van de bodyscan, en daardoor een cruciaal onderdeel van mindfulness voor studenten, is het trainen van je geest. Tijdens de bodyscan zul je merken dat je geest steeds afdwaalt. Misschien zul je als student tijdens de mindfulness oefening voor het eerst merken hoe moeilijk het is om aan niets te denken en je aandacht te richten op één ding. Denk maar eens aan Boeddhisten, die urenlang alleen naar een kaars kunnen kijken zonder iets anders te zien of te denken.

Proberen niet te oordelen

Wat je als student zult merken tijdens de mindfulness bodyscan, is dat er allemaal oordelen ontstaan. ‘Waarom doe ik dit?’ ‘Dit gaat helemaal niks opleveren.’ ‘Ben ik nu alweer afgeleid.’ En nog ontelbaar andere gedachten. De kunst van mindfulness is dat jij als student niet oordeelt, of eigenlijk dat je de oordelen als wolkjes voorbij laat gaan. Want het gekke is: van de oordelen kun je je ook weer bewust worden, je kunt ze als het ware aanschouwen. Het is niet voor niks dat mediteren ook wel wordt omschreven als ‘het observeren van jezelf’. Komt er tijdens de mindfulness oefening bij jou als student een willekeurige gedachte op die je afleidt van het lichaamsdeel waar je je op focust? Kijk dan rustig naar die gedachten, maar ga er niet op in: oordeel niet. Je zult zien dat de gedachte vanzelf wegebt en je weer rustig terugkeert naar het lichaamsdeel. Dat is misschien ook meteen één van de diepste lessen van de mindfulness die je als student tot je kan nemen: gedachten behouden alleen hun kracht als je ze zelf voedt. Als je ze gewoon laat zijn, kunnen ze je niet in hun macht krijgen.

En laten we eerlijk zijn, wordt de stress die jij als student ervaart niet voor het grootste deel veroorzaakt door bepaalde gedachten die je hebt? En is het dan niet een heerlijk, en totaal niet-zweverig gevoel als je door mindfulness te beoefenen als student controle krijgt over deze gedachten, juist door de controle los te laten? Je zult zien, dat als je de bodyscan veel oefent, je deze ervaringen overal in je leven tegen gaat komen. Je gaat merken hoe vaak je eigenlijk in je hoofd zit en ‘leeft in je gedachten’ en hoe weinig je eigenlijk in het nu zit en de dingen daadwerkelijk ervaart. Ook ga je steeds meer inzien hoeveel stress je daardoor als student voelt, en hoeveel minder je daarvan last zal hebben als je als student mindfulness onder de knie krijgt.

Ga als student met mindfulness aan de slag

Nu we uitgebreid bij mindfulness voor studenten hebben stilgestaan rest ons alleen nog de belangrijkste tip: download als student snel een mindfulness app, ga op een rustige plek zitten en doe de bodyscan. Het liefst elke dag, al is het maar tien minuten. Door elke dag als student even mindfulness te beoefenen en je aandacht ergens op te richten, ga je veel bewuster in het leven staan. Lukt het je een dag niet om je terug te trekken? Pas dan gewoon mindfulness toe als je met iets bezig bent. Want dat is het mooie aan mindfulness voor studenten: het is een levensstijl, geen trucje. Je kan het in principe overal en altijd toepassen: bij het lopen over straat (voel hoe je schoenen steeds weer de stoep aanraken), bij het tandenpoetsen (voel bewust de tandenborstel langs je tanden gaan), tijdens het treinreizen (voel eens hoe je zit op je stoel in de trein), etc. Doe je wel eens aan schaapjes tellen voor het slapen? Dat is al mindfulness! Niet voor niks dat het bij veel mensen ook echt helpt.

De mindful student

Je zult zien dat als je eenmaal mindful als student in het leven staat, dit je bij alles gaat helpen, en niet in het laatste geval bij je studie. Niet alleen tijdens je tentamen, maar ook tijdens het studeren zelf, omdat je veel minder snel afgeleid raakt en je je veel dieper kunt concentreren. Als je écht aandacht leert besteden aan dingen heb je én minder stress én uiteindelijk een beter resultaat. Dus, waar wacht je nog op? Grijp mindfulness voor studenten met beide handen aan.

Deel dit artikel

Blijf lekker hangen. Lees deze posts.